TS EN 54-7 YANGIN ALGILAMA VE ALÂRM SİSTEMLERİ – BÖLÜM 7: DUMAN ALGILAYICILAR – SAÇILAN IŞIK, GEÇEN IŞIK VEYA İYONLAŞMA İLE ÇALIŞAN NOKTA DEDEKTÖRLER

Bu standard, binalardaki yangın algılama ve yangın alarm sistemlerinde kullanılan saçılan ışık, geçen ışık veya iyonlaşma ile çalışan nokta duman dedektörlerinin özelliklerini, deney metotlarını ve performans kriterlerini kapsar (EN 54-1: 1996).

Duman dedektörlerinin diğer tipleri veya farklı prensiplerle çalışan duman dedektörleri için bu standard sadece kılavuz olarak kullanılmalıdır. Özel niteliklere sahip ve belirli riskler için geliştirilmiş duman dedektörleri bu standardın kapsamına girmez.

Tepki eşik değeri

Madde 5.1.5’te tarif edildiği gibi deney yapıldığında, numunenin bir alârm sinyali oluşturduğu anda, yakın çevresindeki aerosol yoğunluğu.

Not – Tepki eşik değeri, dedektörün, kontrol ve gösterge teçhizatında sinyal oluşturma işlemine bağlı olabilir.

Bu standarda uygun olması için, dedektör gözle muayene veya mühendislik değerlendirmesiyle onaylanması gereken bu maddenin şartlarını sağlamalıdır. Dedektör, Madde 5’te tarif edildiği gibi deneye tâbi tutulmalı ve

Münferit alârm göstergesi

Alarm veren her bir dedektör, alarm durumu tekrar kuruluncaya kadar, tanınabilmesine imkân sağlayan entegre görünür kırmızı bir göstergeye sahip olmalıdır. Dedektörün çalışma modu haricinde diğer durumlarının görsel olarak belirtilebildiği yerlerde, bu görünür göstergeler alarm göstergesinden açık bir biçimde ayırt edilebilir olmalıdır. Sökülebilir dedektörler için gösterge, dedektör tabanı veya dedektör kafasıyla bir bütün hâlinde olabilir. Görünür gösterge 500 Iux’e kadar bir ortam ışık şiddetinde dedektörün altında 6 m bir mesafeden doğrudan görülmelidir.

Yardımcı cihazların bağlantısı

Dedektörün yardımcı cihazlarla (uzaktan izleme göstergeleri, kumanda düzenleyicileri şeklinde) bağlantılarının bulunduğu yerlerde, bu bağlantıların açık veya kısa devre arızaları dedektörün düzgün çalışmasını engellememelidir.

Sökülebilir dedektörlerin izlenmesi

Sökülebilir dedektörler için, kafanın dedektör tabanından ayrıldığını bir hata sinyali vererek tespit eden bir uzaktan izleme sistemi (kontrol ve gösterge teçhizatı şeklinde) için bir araç sağlanmalıdır.

İmalâtçının ayarlamaları

Özel araçlarla (özel bir kod veya alet kullanılması şeklinde) veya kırarak veyahut bir contayı çıkartarak yapılanların dışında imalâtçının ayarlarını değiştirmek mümkün olmamalıdır.

Tepki davranışının yerinde ayarı

Dedektörün tepki davranışının yerinde ayarı için bir şart varsa, bu durumda;

1. a) İmalâtçının bu standarda uygun olduğunu beyan ettiği durumlarda her bir ayarlama için, dedektör bu standardın şartlarına uymalı ve ayar vasıtasına erişim yalnızca bir kod veya özel bir alet kullanılarak veya dedektörün tabanından veya monte edildiği yerden çıkartılması ile mümkün olmalıdır.
2. b) İmalâtçının bu standarda uygun olduğunu beyan etmediği durumlarda herhangi bir ayar/ayarlar yalnızca bir kod veya özel bir alet vasıtasıyla erişilebilir olmalı ve dedektör üzerine açık bir biçimde işaretlenmelidir . İlgili verilerde bu ayar/ayarlar kullanılırsa, dedektör standarda uymaz.

Not – Bu ayarlar, dedektör üzerinde veya kontrol ve gösterge teçhizatında yapılabilir.

Yabancı nesnelerin girişine karşı koruma

Dedektör, (1,3 ± 0,05) mm çapında bir kürenin algılayıcı bölmesine/bölmelerine geçemeyeceği şekilde tasarlanmış olmalıdır.

Not – Bu şart dedektörün duyarlı kısımlarına uçan haşerelerin girmesini kısıtlamak içindir. Bu şartın bütün haşerelerin girişini önlemek için yeterli olmadığı bilinmektedir, ancak giriş deliklerinin ebadı ile ilgili aşırı sınırlamaların toz vb. ile tıkanma tehlikesini doğurabileceği göz önünde bulundurulmuştur. Bu nedenle küçük haşerelerin girişinden kaynaklanan yanlış alarmlara karşı diğer önlemleri almak gerekebilir.

Yavaş gelişen yangınlara tepki

“Sapma telâfisi” (dedektörde tozların birikmesinden dolayı algılayıcıdaki sapmaların telâfi edilmesi şeklinde) dedektörün yavaş gelişen yangınlara duyarlılığında önemli bir azalmaya yol açmamalıdır.

Duman yoğunluğunun çok yavaş arttığı deneyleri yapmak mümkün olmadığından, dedektörün duman yoğunluğundaki yavaş artışlara tepkisinin değerlendirilmesi, akım/yazılım ve/veya fiziksel deneylerin analizleriyle ve benzeştirmelerle yapılmalıdır.

Bu değerlendirmeden aşağıdaki sonuçlar elde edilirse, dedektörün bu maddede verilen şartları yerine getirdiği kabul edilmelidir:

1. a) Saat başına A/4’ten (A, dedektörün başlangıç telâfi edilmemiş tepki eşik değeridir) daha büyük olan duman yoğunluğundaki herhangi bir artış hızı “R” için, dedektörün alârm verme süresi, 1,6 x A/R’yi 100 s’den daha çok geçmemişse ve
2. b) Telâfi aralığı, telâfi bu aralığın tamamı boyunca, dedektörün tepki eşik değerinin 1,6’dan daha büyük bir faktörle başlangıç değerini aşmasına neden olmayacak şekilde sınırlanır.

Not – Bu şartların değerlendirilmesine ilişkin diğer bilgiler, Ek L’de verilmiştir.