TS EN 54-12 YANGIN ALGILAMA VE YANGIN ALÂRM SİSTEMLERİ – BÖLÜM 12: DUMAN DEDEKTÖRLERİ – OPTİK IŞIN DEMETİYLE ÇALIŞAN HAT DEDEKTÖRLERİ
Bir optik ışın demeti kullanan hat duman dedektör
Dumanın optik bir ışın demetinin zayıflaması ve/veya zayıflamasındaki değişmelerle algılanması için en azından bir yayımlayıcı ve bir alıcı ihtiva eden (yansıtıcı da/yansıtıcılar da bulundurabilir) dedektör.
Yayınlayıcı
Optik ışın demetinin çıktığı eleman.
Alıcı
Optik ışın demetini alan eleman.
Optik yol uzunluğu
Optik ışın demetinin yayımlayıcı ve alıcı arasında kat ettiği toplam mesafe.
Karşılıklı eleman
Konumu optik yolu tayin eden ışın demeti dedektörünün elemanı [ yayımlayıcı ve alıcı veya yayımlayıcı – alıcı ve yansıtıcı (yansıtıcılar) ].
Ayırma
Karşılıklı elemanlar arasındaki mesafe [yayımlayıcı ve alıcı veya yayımlayıcı – alıcı ve yansıtıcı (yansıtıcılar) ].
Işın şiddetinin zayıflaması
Aşağıdaki eşitlikle tanımlanan, alıcıdaki optik ışın demeti şiddetindeki azalmayı dB olarak veren “C” değeri. C = 10 Tepki eşik değeri Bir numunenin Madde 5.1.5’e uygun olarak deneye tabi tutulduğunda bir alârm ürettiği andaki ışın şiddetinin zayıflama değeri.
Hassasiyet ayarı
Yangına tepki vermede bir değişmeye yol açan işlemler boyunca veya sonrasında yapılan herhangi bir Bu standarda uygun olması için, dedektör görsel muayene veya mühendislik değerlendirmesiyle onaylanması gereken bu maddenin şartlarını sağlamalıdır. Dedektör, Madde 5’de tarif edildiği gibi deneye tabi tutulmalı ve deneylerin şartlarını sağlamalıdır.
Münferit alarm göstergesi
Her bir dedektör, alârm durumu tekrar kuruluncaya kadar alârm veren her bir münferit dedektörün tanınabilmesine imkân sağlayan entegre görünür kırmızı bir göstergeye sahip olmalıdır.
Yardımcı cihazların bağlantısı
Dedektörün yardımcı cihazlarla (uzaktan izleme göstergeleri, kontrol düzenleyicileri şeklinde) bağlantılarının bulunması durumunda, bu bağlantıların açık veya kısa devre arızaları dedektörün düzgün çalışmasını engellememelidir.
İmalâtçının ayarlamaları
Özel araçlarla (özel bir kod ya alet kullanılması şeklinde veya koruyucusunu kırarak veyahut çıkartarak) yapılanların dışında imalâtçının ayarlarını değiştirmek mümkün olmamalıdır.
Tepki eşik değerinin yerinde ayarı
Dedektörün tepki davranışının yerinde ayarı için bir şart varsa, bu durumda;
Yabancı nesnelerin girişine karşı koruma
Dedektör, çalışır durumdayken (1,3 ± 0,05) mm çapında bir kürenin aktif optik elektronik elemanlar ihtiva eden mahfaza içerisine geçemeyeceği şekilde tasarlanmış olmalıdır.
Sökülebilir dedektörlerin ve bağlantıların izlenmesi
Sökülebilir dedektörler için, kafanın dedektör tabanından ayrıldığını hata sinyali vererek tespit eden bir uzaktan izleme sistemi (kontrol ve gösterge teçhizatı şeklinde) için bir araç sağlanmalıdır.
Dedektörün ayrı kısımlarının bağlantısını yapmak için kablolar varsa, bu durumda bu kablolar üzerindeki kısa veya açık devreleri bir hata sinyali vererek ikaz eden bir uzaktan izleme sistemi (kontrol ve uzaktan izleme gösterge teçhizatı şeklinde) için bir araç sağlanmalıdır.
Telâfi sınırı
Dedektör yavaş bir şekilde değişen tepkinin (sinyalin) etkisi için telâfi sınırında bir hata veya bir alârm vermelidir.
Duman yoğunluğundaki çok yavaş artışlarla deneylerin yapılması uygulamada mümkün olmadığından, devreler / yazılım analiziyle ve/veya fiziksel deneyler ve benzeştirmelerle dedektör uygunluğunun bir değerlendirmesi yapılmalıdır.
Yazılım tasarımı
Dedektörün güvenilirliğinden emin olmak için, yazılım tasarımında aşağıdaki şartlar uygulanmalıdır:
Programların ve verilerin depolanması
Bu standarda uygun olması gereken program ve imalâtçının ayarlamaları gibi, herhangi önceden girilmiş veriler geçici olmayan hafızada tutulmalıdır. Bu programı ve verileri ihtiva eden hafıza bölgelerine kayıt, yalnızca bazı özel araç veya kodların kullanılmasıyla gerçekleştirilmeli ve dedektörün normal çalışması sırasında bu mümkün olmamalıdır.
Yerel veriler dedektöre dışarıdan bir güç sağlanmaksızın en az iki hafta süre ile verileri depolayacak hafızada tutulmalıdır. Güç kaybını müteakip 1 saat içinde tekrar güç verildiğinde bu tip verilerin otomatik olarak yenilenmesi için bir şart koşulmadıkça, bu durum geçerlidir.
Hata sinyalleri
Bir yangın alârmı , ışın şiddetindeki hızlı bir değişmeden kaynaklanan bir hatayla (Madde 5.6’ya uygun olarak) veya gelinen telâfi sınırının bir sonucu olarak (Madde 4.8’e uygun olarak) geçersiz hale gelmemelidir.
Yangın algılama hassasiyeti
Binalardaki yangın algılama sistemlerinde genel uygulamalar için gereken dedektörün, duman tiplerinin geniş bir aralığına karşı yeterince hassasiyete sahip olduğunu göstermek için dedektör deneye tâbi tutulur.
Numuneler, standard bir yangın deneyi odasında monte edilmeli ve duman tiplerinin geniş bir aralığını ve duman akış şartlarını temsil eden dumanı üretmek için tasarlanan bir seri deney yangınına maruz bırakılır.
Yangın algılama hassasiyeti deneyleri düz yatay tavanlı dikdörtgen şeklinde aşağıdaki ölçülerde olan bir odada yapılmalıdır:
Deney yangınları (DY’ ler)
Numuneler, DY2′ den DY5′ e kadar dört adet yangın deneyine maruz bırakılır. Her bir deney yangını için deney şartının sonu ve gerekli eğri profilinin sınırları ile birlikte yakıtın tipi, miktarı, durumu (meselâ nem muhtevası) ve yanmaya hazır hale getirilmesi ile tutuşturma metodu Ek C ilâ Ek F’ye uygun olmalıdır.
Geçerli bir deney yangını olması için, numunelerin tamamı bir alârm sinyali verdiğinde veya deney şartının sonuna gelindiğinde (hangisi daha önce ise) yangının gelişmesi y’ ye karşı m ve zamana karşı m grafik eğrilerinin belirtilen sınırlar içinde kalacak şekilde olmalıdır. Bu şartlar sağlanmıyorsa, deney geçersizdir ve tekrarlanmalıdır.
Aşağıdaki EMU dayanıklılık deneyleri EN 50130-4’e uygun olarak yapılmalıdır.
- a) Elektrostatik boşalma,
- b) Yayımlanan elektromanyetik alanlar,
- c) Elektromanyetik alanların artırdığı iletim parazitleri,
ç) Hızlı geçişli patlamalar,
- d) Yüksek enerji gerilimindeki yavaş dalgalanmalar.